Республикӑн ӗҫпе тивӗҫтерекен центрсенче, ҫав шутра Шупашкар районӗнче те, «Пӗрремӗш ӗҫ вырӑнӗ» программа пурнӑҫланать. Унта пуҫламӑш тата вӑтам професси пӗлӗвӗ илнӗ ҫамрӑксене хутшӑнма йыхравлаҫҫӗ. Тепӗр майлӑ каласан, программа ҫамрӑксене ӗҫе вырнаҫма пулӑшмалла. Анчах хайхисен ҫулӗ 20-рен иртмелле мар.
Программӑна хутшӑнакансене ӗҫпе тивӗҫтерекен центрсем специальноҫпа ӗҫе вырнаҫма, кирлӗ опыта пухма пулӑшма шантараҫҫӗ. Ӗҫ укҫине тӳлемӗҫ-тӗр тесе те шикленмелле мар тесе ӗнентереҫҫӗ.
Программӑпа ҫыхӑннӑ мӗнпур ыйтӑва ӗҫпе тивӗҫтерекен центрсем уҫӑмлатма пулӑшӗҫ. Маларах асӑннӑ Шупашкар районӗнче, сӑмахран, шӑнкӑравсене 8 (83540) 2-11-77 номерпе йышӑнаҫҫӗ. Хӑвӑра кӑсӑклантарнине специалистсем патне ҫитсе те тӗплӗнрех ыйтса пӗлме май пур.
Ҫак кунсенче Шупашкар районӗнчи Толик Хураски ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ юсанмалли 6-мӗш колонире «Шанӑҫ» информаципе консультаци кунӗ иртнӗ. Ӑна колонирен ҫывӑх вӑхӑтра ирӗке тухакансем валли йӗркеленӗ.
Тӗрлӗ сӑлтава пула кирпӗч шутлама шӑпа тивнисене ирӗке тухсан ӗҫе вырнаҫма пулӑшас тӗллевӗллӗ ҫакӑн евӗр мероприятие Шупашкар районӗнчи ӗҫлӗх центрӗнче ятарлӑ планпах ирттернине пӗлтереҫҫӗ унтисем.
Черетлӗ «Шанӑҫ» кунне 15 ҫын хутшӑннӑ. Вӗсене ирӗке тухсан ӗҫе ӑҫта вырнаҫма май пурри, ӗҫ тупассипе камран пулӑшу ыйтмалли ҫинчен тӗплӗн ӑнлантарса панӑ. Професси пӗлӗвӗ ҫук пулсан е пуррипе ӗҫ тупма йывӑр чухне урӑх специальность илме май пуррине тата ҫавӑн йӗркине те тӗрмерисене уҫӑмлатса панӑ.
Хастар, лара-тӑра пӗлмен депутатсем, ҫитменнине, район шайӗнчисем, мӗн тесен те кашни утӑмрах тӗл пулмаҫҫӗ. Шупашкар районӗнчи Депутатсен пухӑвне суйланнисем хушшинче ун пек темиҫе хастар пуррине палӑртма кӑмӑллӑ. Вӗсен хастарлӑхне район центрӗнче, Кӳкеҫре, пурӑнакансем пӗлсе ҫитрӗҫ пулӗ ӗнтӗ. Поселокра пурӑнакансем валли тӗрлӗ конкурс ирттереҫҫӗ. Иртнӗ уйӑхра вӗсем урам чи лайӑх шӑлакана палӑртмаллине йӗркеленӗччӗ. Хӑйсен ӗҫне вӑхӑтра тата пахалӑхлӑ пурнӑҫлакан дворниксене чыслас шухӑш патне А.М. Андреев, Ю.Г. Николаев, Д.В. Васюков, А.Н. Константинов депутатсем ҫитсе тухнине эпир пӗлтернӗччӗ.
«Хӗллехи Кӳкеҫ – 2016» конкурсра вара хастарсем район центрӗн хӗллехи пурнӑҫне кӑтартакан ӗҫсене пухассине пӗлтерчӗҫ. Пӗрремӗш вырӑна тухакана илемлӗ ҫӑматӑ парнелеме шантарчӗҫ. Спонсор пулса кӑҫатӑна Татьяна Михайлова уйӑрма килӗшнӗ.
Халӗ ҫӗнтерӳҫӗне палӑртнӑ. Пӗрремӗш вырӑна Александр Тарасов тухнӑ. Парнене ӑна вӑл ҫуралнӑ кун тыттарнӑ. Иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсене Юлия Вадимовна («Контактра» халӑх тетелӗнче вӑл хӑйне ҫав ятпа регистрациленӗ) тата Владислав Иванов йышӑннӑ.
Республикӑра кӑҫал геронтологи центрӗ ӗҫлеттерсе ярасшӑн.
Чӑваш Енре хальлӗхе паллиативлӑ пулӑшу кӳрекен 5 уйрӑм ӗҫлет. Кӑҫал республика шайӗнче геронтологи центрӗ уҫасшӑн. Ҫакӑ, республикӑн Сывлӑх сыхлав министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑрӑм ӗмӗрлисен шучӗ юлашки ҫулсенче йышланса пынипе ҫыхӑннӑ. Пилӗк ҫулта вӗсен йышӗ 5 пине яхӑн хутшӑннӑ. 2010-мӗш ҫултан пуҫласа пурнӑҫ тӑршшӗ вӑтамран 2,4 ҫул хушӑннӑ, ҫапла вара хальхи вӑхӑтра ҫынсен вӑтам ӗмӗрӗ 71 ҫулпа танлашать. ЧР Сывлӑх сыхлав министерствин штатра тӑман гериатрӗ Елена Иванова экспертсем палӑртнине шута илсе каланӑ тӑрӑх, 100 ҫултан кӑҫал 26 ҫын иртме, ҫапла вара пӗр ӗмӗр урлӑ ярса пуснисен йышӗ 90 ҫын таран хушӑнма пултарать.
Республикӑра уҫма палӑртакан геронтологи центрӗн пӳлӗмӗсемпе амбулатори центрӗсем кашни поликлиникӑрах уҫӑлмалла. Шупашкар районӗнче, сӑмахран, вырӑнти район хаҫачӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ун пеккине кӑҫалхи виҫҫӗмӗш кварталта ӗҫлеттерсе ярасшӑн.
«Ҫын куҫӗнчен пӑхма Тур ан хуштӑр», — тесе кашни ҫынах калать пулӗ. Чӑн та, ҫын куҫӗнчен пӑхасси питӗ йывӑр. Пӑхаканне те ҫӑмӑл мар, пӑхтараканнине те. Ватӑсемпе ӗҫлеме пурте пултараймаҫҫӗ. Кунта чӑтӑмлӑх та, ырӑ кӑмӑл та, ӳрӗклӗх те тем чухлех кирлӗ. Ун пек ҫынсенчен пӗри вӑл — Маргарита Антонова. Вӑл Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрта улттӑмӗш ҫул социаллӑ ӗҫчен пулса тӑрӑшать. Йӑрӑ ҫак хӗрарӑм виҫӗ ҫынна пӑхать. Маргарита Антонована шанса панӑ ватӑсен хушшинче пӗрремӗш ушкӑн cусӑрӗ те пур.
Ватӑсене пӑхни кӑна мар, вӗсене вӑхӑтра каланӑ ӑшӑ сӑмах та пахине Маргарита Антнова аван ӑнланать, ҫавна пулах вӑл вӗсемпе юнашар ларса та калаҫать, кинеми-мучисен чун ыратӑвне итлет.
Куславкка районӗнче пурӑнакан 62 ҫулти арҫын налук тӳлессинчен пӑрӑнма хӑтланнӑ. Укҫана вӑл Шупашкар районӗнче ҫӗрсем сутса тунӑ. 2012–2014 ҫулсенче хастар ҫав этем пурӗ 22 лаптӑк 31 миллион ытла тенкӗлӗх сутса янӑ. Анчах деклараци тӑратнӑ чух ҫӗр лаптӑкӗ сутнине усламҫӑ-арҫын кӑтартмасӑр хӑварнӑ. Декларацие кирлӗ пек тӑратманнине кура вӑл 4 миллион тенкӗ ытла налук тӳлемесӗр юлнӑ.
Налука пытарма хӑтланнӑ ҫын тӗлӗшпе халӗ тӗпчевҫӗсем пуҫиле ӗс пуҫарнӑ. Тӗпчевҫӗсем ыйтнипе суд арҫыннӑн «Cadillac GMT 166 SRX» ятлӑ автомобильне арестлеме йышӑннӑ. 2012 ҫулта кӑларнӑ ҫав урапана 1,5 миллиона яхӑн тӑрать.
Сӑмах май каласан, налука тата пенине арҫын хӑй кӑмӑлӗпе йӑлтах тӳлесе татсан пуҫиле ӗҫе чарса лартма пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен саккун ун пек тума ирӗк парать.
Ытти ҫӗрте ҫимеҫҫӗ тесшӗн мар-ха. Сӑмахӑмӑр — шкулти апатлану пирки.
Улатӑр, Патӑрьел, Вӑрнар, Канаш, Комсомольски, Хӗрлӗ Чутай, Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Тӑвай районӗсенчи шкулсенче вӗренекен мӗнпур ачана кӑнтӑрлахи апатпа тивӗҫтернӗ. Красноармейски районӗнче шкулта вӗренекенсен 95,8 проценчӗ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче 96,9 проценчӗ, Шупашкарта 95,7 проценчӗ, Улатӑрта 95,2 проценчӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарта 94,9 проценчӗ, Ҫӗмӗрлере 94,6 проценчӗ шкулта апатланать.
Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Канашра, Ҫӗмӗрлере, Улатӑрта тата 17 районта ачасене шкулта кунне икӗ хутчен апат ҫитереҫҫӗ.
Чӑваш Енри вӗренӳ учрежденийӗсенче ӑс пухакансен 97 процентне пӗлтӗр вӗри апатпа тивӗҫтернӗ. Кӗҫӗн классенче вӗренекенсенчен 98,9 проценчӗ шкулта апат ҫиет, 5–11-мӗш класра вӗренекенсенчен — 96 проценчӗ.
Ҫапла пӗтӗмлетме май парать «Правда ПФО» интернет-кӑларӑмри черетлӗ статья. Цифрӑсене вӑл республикӑн Тӗп суйлав комиссийӗ пӗлтерни ҫине таянса хыпарлать.
Вӑл е ку партин иртнӗ ҫулхи тӑваттӑмӗш кварталти укҫа-тенкӗ тӑрӑмне тишкернӗ те, Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн регионти организацийӗн расчет счечӗ ҫинче 16 миллион та 660 пин пулнине асӑрханӑ. Влаҫ партийӗ тесе хаклакан «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» коммунистсемпе танлаштарсан ытла та мӗскӗнӗн курӑнать. Ара, унӑн счечӗ ҫинче 3 миллион та 813 пин тенкӗ кӑна пулнӑ-ха та.
Коммунистсен партин укҫа ҫавӑн чухлӗ ӑҫтан пулнине рескомӑн пӗрремӗш секретарӗ Валентин Шурчанов уҫӑмлатнӑ. Парти валли уйрӑм кантур туянма Мускавран 16 миллион тенкӗ куҫарса панӑ иккен. Унпа вӗсем Шупашкарти Мир проспектӗнчи 82а ҫуртӑн пӗрремӗш хутне туяннӑ. Юсанӑ хыҫҫӑн реском кӑна мар, партин Шупашкар хула комитечӗ те, Шупашкар районӗнчи комитечӗ те, комсомол та вырӑн тупӗ.
Кӳкеҫри ватӑ ҫынсемпе сусӑрсен интернат-ҫуртӗнче пурӑнакан ҫак мӑшӑра район центрӗнчисем сӑнпа аван пӗлеҫҫӗ. Арӑмӗпе упӑшки тесе те ҫирӗплетеймӗн-ха, анчах туссем кӑна теме те хӗн. Хӗрарӑм кӳмепе ларса пырать, арҫын тӗксе ҫӳрет. Кӳмере ларать пулсан та хӗрарӑм яланах сӑрланса ҫӳрет тата вӑл, хӑйне юратакан кирек епле хӗрарӑм пекех, хаклӑ чулсене кӑмӑллать, сӑрланать.
Чире пула интернат-ҫурта лекнӗ, унтах пӗр-пӗринпе паллашнӑ мӑшӑр пирки хӑй вӑхӑтӗнче Алина Изман журналист «Ҫамрӑксен хаҫатӗнче» тӗплӗн ҫырса кӑтартнӑччӗ те ун тӑрӑх ҫавсем пӗр ҫемьене тӗвӗленсе пурӑннине пӗлнӗччӗ. Халӗ тата тепӗр ырӑ хыпар: сусӑр пулин те пуҫа усман мӑшӑр хӑйсене пурӑнма пӳлӗм туяннӑ. Анчах тӗрлӗ хута туса пӗтерменнине тата ытти хӑш-пӗр йывӑрлӑхра кура вӗсене Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центр хӑй хӳтлӗхне илнӗ.
Центр малашне те ҫемьене пулӑшса пырӗ.
Кӳкеҫсем, Шоссе урамӗнче пурӑнакансем, ҫуртне авариллӗ тесе йышӑнассишӗн тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫынсем тӗрлӗ инстанцие ҫитнӗ.
Кӳкеҫ урлӑ М-7 ҫул иртсе каять. Йывӑр тиевлӗ урапасем пӗр вӗҫӗм ҫӳреҫҫӗ, вӗсем кайнӑ чухне бараксем чӗтренеҫҫӗ-мӗн. Ҫитменнине, ҫынсем газ баллонӗпе усӑ кураҫҫӗ. Вӗсем — 50 литрлисем. Комисси тӗрӗсленӗ чухне вӗсемпе усӑ курма юраманни пирки асӑрхаттару тунӑ. Анчах апат мӗнле пӗҫермелле?
Комисси электричество плитисемпе усӑ курма сӗннӗ. Анчах кивӗ электропралук ӑна чӑтаймасть. Ҫурт никӗсӗ вара путнӑпа пӗрех. Анчах комисси ҫурта пурӑнма юрӑхлӑ тесе йышӑннӑ. Ҫынсем каланӑ тӑрӑх вара, мачча ҫирӗп мар. Тӗрлӗ инстанцие ҫитни усӑ паман. Документра каланӑ тӑрӑх, ҫурта 55 процент ҫеҫ кивелнӗ. Ҫӗнӗ тӗрӗслев вара 70 процент тесе йышӑннӑ. Роспотребнадзор та ку ҫуртсемпе кӑсӑкланнӑ.
+12.3 °C